Proje Yürütücüsü:Prof.Dr. Göksel N. Demirer
Destekleyen kuruluş:DPT
Proje No:AFP-03-11DPT.98K122800, 1998
Proje Çalışanları:Doç. Dr. Metin Duran, Prof. Dr. Richard E. Speece, Prof. Dr. Aysel Atımtay, Y.Müh. Engin Güven, Dr. Tuba H. Ergüder, Y.Müh. Örgen Uğurlu, Y.Müh. Ulaş Tezel, Y.Müh. Seval Şen, Y.Müh. Nimet Varolan.
ÖZET

Günümüzde boyutları gittikçe büyüyen endüstriyel kaynaklı çevre kirliliğinin önlenmesi ülkemiz için öncelikli konulardan birisidir. İnsan sağlığına ve doğal çevreye zarar vermemek kadar, çevre koruma yatırımlarının çekici hale getirilebilmesi için, ülkemizde dışa bağımlı olmayan, ucuz, etkin ve değerli yan ürünler sağlayarak, bu yatırımları kısa sürede amorti edebilen arıtım teknolojilerinin geliştirilmesi acil bir gereksinimdir.

Anaerobik arıtma, mikroorganizmaların organik atıkları, serbest oksijensiz bir ortamda, metan, karbondioksit, hücresel ve diğer organik maddelere çevirdiği biyolojik bir işlemdir. Önceleri, çoğunlukla çamur stabilizasyonu için uygulanan anaerobik arıtma, yüksek performans, düşük maliyet, bir yan ürün olarak enerji elde edilebilmesi ve düşük biyolojik çamur üretimi gibi nedenlerle, son 20-25 yıldır endüstriyel atıksuların arıtımında yoğun olarak kullanılmaktadır.

Tüm dünyada yaygın olarak uygulanan ve üzerinde çok yoğun araştırmaların yapıldığı bu arıtma teknolojisi, ülkemizde halen çok sınırlı düzeyde uygulanmakta; yalnızca birkaç endüstriyel tesiste anaerobik arıtma prosesi uygulanmaktadır. Bu duruma paralel olarak, araştırma düzeyinde de sınırlı ölçekte çalışmalar yapılmaktadır. Oysa, avantajları nedeniyle, bu prosese mutlaka ülkemizde de hak ettiği önemin verilmesi gerekmektedir. Nitekim, Yedinci Beş Yıllık Plan hükümleri de “arıtma tesislerinin yapımında ülke, bölge ve yerleşme koşullarına uygun teknoloji kullanımına özen gösterilmesi” gereğine işaret etmektedir. Buna ek olarak Devlet İstatistik Enstitüsü verilerine göre 1996 yılı itibarıyla toplam 2209 imalat sanayi işyerinden (310'u devlete , 1899'u ise özel sektöre ait) bir endüstriyel atıksu arıtma tesisine sahip olan işyeri sayısı sadece 429' dur (56'sı devlet, 373'ü özel sektör olmak üzere). Yüzde 19,4 gibi küçük bir orana karşılık gelen bu rakamlar ülkemizde ilk maliyet ve işletim anlamında ucuz, yüksek teknoloji, dışa bağımlılık ve işletimi için uzmanlık gerektirmeyen ayrıca değerli yan ürünler sağlayarak arıtım maliyetini azaltan endüstriyel atıksu tesislere gereksinim olduğunu açıkça ortaya koymaktadır.

Bu çerçevede bu projede ülkemizde hem ekonomiye katkı hem de çevre kirliliği potansiyeli anlamında oldukça önemli payı olan yedi endüstriyel/agro-endüstriyel sektörden (zeytin ve zeytinyağı üretimi; tavuk ve yumurta üretimi; mezbahalar; kağıt endüstrisi; peynir üretimi; tekstil; ve alkollü içecek/viski üretimi) kaynaklanan atıksuların/atıkların anaerobik arıtılabilirliği çalışılmıştır.


Last Updated:
18/04/2015 - 23:37